poniedziałek, 27 stycznia 2014

Najważniejsze odsłonięcia geologiczne w Górach Świętokrzyskich

Poniżej przedstawiam mapę z lokalizacją najważniejszych i dobrze znanych odsłonięć geologicznych w rejonie świętokrzyskim. Pominąłem tu klasyki turystyczno-krajoznawcze typu gołoborza. W zasadzie, na mapie znajdują się miejsca, które pokazuje się studentom podczas zajęć terenowych w Górach Świętokrzyskich.

Opisy do większości z nich, a konkretnie do 25, znajdziecie m.in. w książce wydanej w 2012 r. przez geologów z Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego pt. Góry Świętokrzyskie : 25 najważniejszych odsłonięć geologicznych pod redakcją naukową Stanisława Skompskiego.

Książka chyba nie jest dostępna w księgarniach i należy o nią pytać w bibliotekach (ISBN 978-83-932617-1-0) lub bezpośrednio na Wydziale Geologii UW.

Impulsem do opublikowania poniższej mapy była informacja o uruchomieniu portalu Outcropedia, gdzie, wzorem Wikipedii, każdy może nanieść na Google Maps jakieś ciekawe odsłonięcie. Na Outcropedii na razie nie ma polskich odsłonięć (stan z 27 stycznia 2014 r.), być może pojawią się z czasem. Póki co, te z Gór Świętokrzyskich możecie znaleźć na poniższej mapie :)
Pokaż Odsłonięcia geologiczne w Górach Świętokrzyskich na większej mapie

14 komentarze:

Rany nawet nie wiedziałem że tyle tego jest - zazwyczaj działam w terenie w oparciu o mapy turystyczne i (czasami - ale rzadko) przewodniki - a tu taki nawał ciekawostek!
A propos - czegoś z Małopolski (poza Bonarką rzecz jasna) nie masz?

i jeszcze jedno a propos - Szydłów kilka razy przejechałem na rowerze - ów "baden" - to okolice murów miejskich czy ten nasyp po drugiej stronie drogi - bo jak ja tam byłem to nic nie było oznaczone.

Przydałby się jakiś profesjonalny i aktualny opis tych lokalizacji.
Do niektórych ciężko się dostać, niektóre są czynnie eksploatowane jak np. Gałęzice.
Kamieniołom w Skałach był ogrodzony jak ostatnio tam byłem i nie dało się wejść. W Podzamczu koło Chęcin znajduje się mały kamieniołom gdzie można zobaczyć wapienie jurajskie a w Miedziance nie tylko jest muzeum ale są także otwarte sztolnie.

@ Makroman: jak staniesz tyłem do Bramy Krakowskie, to zobaczysz kościół pw. Wszystkich Świętych. Obchodząc ten kościół od zachodu, drogą obok groty zbója Szydło i przedzierając się trochę przez krzaki wzdłuż płotu, zobaczycz profil wzgórza na którym stoi ów kościół. Widać piękne warstwowanie przekątne wielkoskalowe, które utworzyło się na skarpie przyuskokowej. Baden to osady części środkowego miocenu, cała okolica Szydłowa stoi na badenie. Lokalizacje naprawde sa z dokładnością do kilku metrów. Możesz skopiować z mapy współrzędne GPS i wrzucić do jakiejś nawigacji lub geoportalu, tam mają lepsze mapy lotnicze okolic Szydłowa. Na Małopolskę przyjdzie czas, odsłonięć geologicznych jest tu mnóstwo :)

@ Anonimowy: opis lokalizacji jest bardzo aktualny lecz też bardzo lakoniczny. To prawda, część z nich to czynne kamieniełomy i trzeba postarać się o zgodę na wejście u dozoru górniczego. W wielu przypadkach nie robią problemu. W Skałach rzeczywiście może być inaczej, aczkolwiek, przechodząc drogą wzdłuż kamieniołomu dochodzimy do skarpy, w której jest dziura wygrzebana przez poszukiwaczy ramienionogów, tam głównie jeżdżą zbieracze skamieniałości. Sam profil kamieniołomu jest interesujący dla sedymentologów.

Oki czyli chyba tam byłem. Co nie znaczy że nie warto wybrać się znów, bo tereny rzadkiej urody.

Czekam na Małopolskę - a propos znasz taką lokalizacje jak Góra Wał koło Lichwina? mały kamieniołom łupków ale całkiem fajne skamieniałe drzewa.

Oj, niestety nie znam tego kamieniołomu. Intrygują mnie te "skamieniałe drzewa". Masz jakieś zdjęcie?

Byłem tam jeszcze w "epoce przedcyfrowej" ;-) i to lata temu, a co gorsza nie na skamieniałe drzewa nastawiony, ale na cmentarze z I W.Ś. bo oprowadzałem grypę Austriaków - co roku sobie obiecuje powrócić, i zawsze mam inne szlaki bardziej "niecierpiące zwłoki".
Tu masz link do zdjęć z googli - trochę tam materiału jest.
https://www.google.pl/search?q=kamienio%C5%82om+wa%C5%82+skamienia%C5%82e+drzewa+lichwin&client=firefox-a&hs=VVV&rls=org.mozilla:pl:official&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=rVrrUvObOYPG4gTS_4HgDw&ved=0CE0QsAQ&biw=939&bih=578

Dzięki. Doszukałem się informacji o tych skamieniałych fragmentach drzew. W utworach miocenu (w-wy chodenickie i grabowieckie), znajdowano skrzemieniałe drzewa iglaste. Zerknę do pracy doktorskiej śp. Staszka Bruda, która jest w naszym Instytucie. Może tam będzie Lichwin.

Generalnie pisze się w przewodnikach o dwóch pniach - fakt imponujące, ja jednak dostrzegłem na przedpolu kamieniołomu dwa mniejsze fragmenty, na moje laickie oko tego samego.
W razie potrzeby przewodnika w terenie... polecam moją skromną osobę

Oo fajne, ja niestety mieszkam trochę bardziej na północ - w Radomiu.. Często bywam w okolicach Orońska i Wierzbicy (po krzemienie czekoladowe, niektóre naprawdę piękne), w okolicach Szydłowca (po piaskowce), w północnej części Radomia (mnóstwo pięknych wapiennych skamielin, szczególnie w okolicy obwodnicy i kopalni żwiru w Sołtykowie), a ostatnio odkryłam, że nad jeziorem (lub zalewem, nie pamiętam) w Jastrzębi przy parkingu było mnóstwo hematytu! Świecił się na słońcu, więc łatwo go było zauważyć. Jeśli mieszkasz gdzieś w okolicy, polecam Ci sprawdzić te miejsca.

Dzięki za info! Jadę na wakacje w tamte strony i na pewno kilka miejsc z listy odwiedzę.

Nawet nie mialam pojęcia, będzie trzeba zwiedzić te miejsca

Rzeczywiście tych miejsc jest naprawdę bardzo dużo i również super, że postanowiłeś zrobić dla nas taką mapkę, tzn w sumie znaczniki. :D Dużo pracy pewnie zostało w to włożone.

Super, dzięki za mapkę!

Wybieram się w Góry Świętokrzyskie wiosną, dziękuję za artykuł. Na pewno sprawdzę :)

Prześlij komentarz

Szanowni Czytelnicy!
Zachęcam Was gorąco do komentowania wpisów na blogu i jednocześnie zachęcam równie gorąco do korzystania z tagów HTML, szczególnie przy wklejaniu linków do stron internetowych.

Oto kilka przykładów tagów HTML obsługiwanych przez bloggera:
link - a href=
wytłuszczenie - b
kursywa - i