Plezjozaur w ciąży

Szczęśliwe rozwiązanie (S. Abramowicz)

Duże gady mezozoiczne najczęściej kojarzą się nam z dinozaurami, tymczasem mezozoik to czas, w którym gady panowały także w morzach. Do grupy licznych gadów morskich z nadrzędu zauropterygów należały wymarłe pod koniec mezozoiku długoszyje plezjozaury.
Szkielety plezjozaurów znane były nauce wcześniej niż lądowych dinozaurów, od czasu słynnego znaleziska na plaży w pd. Anglii w 1821 r. dokonanego przez kilkunastoletnią dziewczynkę. Jednak kilka szczegółów z ich życia było do tej pory kwestią sporną.

Dotyczyło to głównie kwestii rozrodu. Sądząc po budowie ciała, były to zwierzęta, które większość czasu spędzały w wodzie. Jednak w przeciwieństwie do ichtiozaurów, których kształt zbliżony do współczesnych tuńczyków wykluczał możliwość wychodzenia na brzeg, plezjozaury taką umiejętność mogły posiadać. Wydawało się zatem, że istniała hipotetyczna możliwość składania jaj na lądzie przez te gady, podobnie do współczesnych żółwi, co odróżniałoby je od żyworodnych ichtiozaurów, które rodziły bezpośrednio w wodzie.

Na rekonstrukcjach Buriana sprzed ponad 40 lat,
plezjozaury wychodzą na skalisty brzeg.
Dziś wydaje się to mało prawdopodobne (plesiosauria.com)

Poszukiwania dowodów na jajo- lub żyworodność plezjozaurów zakończyli Robin O'Keefe i Luis Chiappe, którzy w sierpniowym numerze Science opublikowali, odkryty podczas preparacji, płód plezjozaura z gatunku Polycotylus latippinus, znajdujący się jeszcze w ciele matki. Inaczej mówiąc, znaleźli brzemiennego plezjozaura (mamę w ciąży). Rację mieli ci, którzy twierdzili, że plezjozaury były za ciężkie, żeby poruszać się po lądzie i musiały rodzić potomstwo w wodzie.

Na tym jednak nie koniec. Rodzenie w wodzie pociąga za sobą wiele innych zachowań. Wydaje się, że zwierzęta te mogły zachowywać się analogicznie do współczesnych waleni, które towarzyszą rodzącej matce, pomagając noworodkowi dopłynąć do powierzchni aby po raz pierwszy zaczerpnął powietrza. Są to zatem bardzo zaawansowane zachowania społeczne, np. spotykane u zwierząt żyjących w grupach osobników często ze sobą spokrewnionych (np. u waleni, rodzącej pomaga najczęściej siostra lub kuzynka). Takie zwierzęta uważa się za inteligentne. Problem w tym, że plezjozaury miały bardzo małe mózgi, bez porównania słabiej rozwinięte niż walenie należace do ssaków. Jak mówi O'Keefe "były po prostu głupie". Ale żyworodne.

Źródła:
1) F.R. O'Keefe & L.M. Chiappe, 2011, Viviparity and K-selected Life History in a Mesozoic Marine Plesiosaur (Reptilia, Sauropterygia), Science, 333 (6044): 870-873 http://www.sciencemag.org/content/333/6044/870.abstract 
2) Fot. AP Photo/S. Abramowicz, Dinosaur Institute, Science
3) www.plesiosauria.com

Posted in: ewolucja,gady,paleontologia