Z Tybetu do Staruni

Coelodonta antiquitatis (wikipedia)

Charakterystycznymi zwierzętami epoki lodowcowej były nosorożce włochate. Zwierzęta te zamieszkiwały Eurazję na przedpolu plejstoceńskich lodowców. Jednym z najwspanialszych okazów nosorożca włochatego jest odnaleziony w okresie międzywojennym nosorożec ze Staruni k. Stanisławowa. Jest to jedyny na świecie, kompletnie zachowany (tzn. szkielet, tkanki miękkie i skóra) przedstawiciel wymarłego gatunku Coelodonta antiquitatis, wydatowany na ok. 30 tys. lat. Okaz przechowywany jest w Muzeum Przyrodnicznym w Krakowie. Nosorożce włochate, podobnie jak mamuty, były znakomicie przystosowane do życia w chłodnym klimacie subarktycznym. Miały gęste, długie futro chroniące przed zimnem, oraz sporych rozmiarów, znamienny róg, którym mogły odgarniać śnieg, by dostać się do pokrywy roślinnej. Wydawało się, że taka adaptacja do życia w epoce lodowej musiała powstać właśnie w strefie subarktycznej, gdzieś na dalekiej północy.

Coelodonta thibetana
(Shen Wenlong & Laura Saila)

Tymczasem, ostatnie znaleziska nosorożca włochatego z nowego gatunku Coelodonta thibetana z Tybetu sugerują, że ojczyzną wszystkich nosorożców był "dach Świata" (Deng et al., 2011). Nowe znalezisko jest znacznie starsze od nosorożca ze Staruni, liczy sobie bowiem ok. 3.7 mln lat, zatem jest mniej więcej 1 mln starsze niż zlodowacenie Arktyki.

Droga nosorożca włochatego z Tybetu do Staruni
(Xiaoming Wang & Laura Saila)

Wniosek jaki z tego płynie jest taki, że nosorożce włochate pojawiły się w Tybecie, gdzie surowe warunki, zbliżone do subpolarnych występowały wcześniej niż w regionach polarnych, poczym rozprzestrzeniły się na kontynencie eurazjatyckim, kiedy zapanowały tam warunki zbliżone do tybetańskich. Czyli wraz z nastaniem epoki lodowocowej.

Znalezisku w Staruni poświęcony jest zeszyt Annales Societatis Geologorum Poloniae (Rocznik Polskiego Towarzystwa Geologicznego) http://www.asgp.pl/2009/79_3/contents.html


Źródła:
1. Deng, T., Wang, X., Fortelius, M., Li, Q., Wang, Y., Tseng, Z., Takeuchi, G., Saylor, J., Saila, L., & Xie, G. (2011). Out of Tibet: Pliocene Woolly Rhino Suggests High-Plateau Origin of Ice Age Megaherbivores Science, 333 (6047), 1285-1288 DOI: 10.1126/science.1206594 
2. Science Now http://news.sciencemag.org/sciencenow/2011/09/the-rise-of-the-woolly-rhino.html?ref=hp
3. Nosorożec ze Staruni (wikipedia) http://pl.wikipedia.org/wiki/Nosoro%C5%BCec_w%C5%82ochaty_ze_Staruni 
4. H. Kubiak. Historia odkrycia w Staruni http://www.lwow.com.pl/kubiak.html
5. Nosorożec ze Staruni w Muzeum Przyrodniczym "Aquarium" w Krakowie, ul. Sebastiana 9 http://www.aquariumkrakow.com/aktualnosci.php#rhino
 

Posted in: azja,europa,ewolucja,ssaki